BÖYLE "RESTORASYON"A!!!

BÖYLE "RESTORASYON"A!!!

Esasında;"fiilîyat"ta,nerdeyse "10 seneden beri harâbe" hâlindeki, kısaca; "Terme Pazar Camiî"; "marâzî/hastalıklı müstevlî/istilâcı";"sâfî/sirâyet edici hastalık" sürecinde,"koronavirüs süreci"nde; "ibadete hazır hâle" getirildi ve "ibadete açıldı...

"Hukuken";'restorasyon","tamirat","onarım",'ne kadar sürdü?', diye suâl eylesen;"-3(üç) senecik sürede!", derler...

BÖYLE "RESTORASYON"A!!!

Bir "Üç Aylar"da; bir "Ramazan-ı Şerif Ayı"nda; bir "Büyük Salgın Süreci"nde,"ibadete hazır hâle getirilen" ve "ibadete açılan"; en yaygın ve en kullanılan ismi ile "Terme Pazar Camiî"nin,"restorasyonu" sonrası "bak"ıp da "gördüklerim...":

1- Daha "ibadete hazır hâle getirildiği" günden itibaren;"sosyal medya"da dillendirilen;"Çatısı,kiremit yerine modern saç ile kaplanmış..."

Modern ve günümüzde de çok yaygın olarak kullanılan "çatının saç ile kaplanması"na akl-ı selim'ce "itirâz" edilmeyebilinir.

Velâkin/ancak; "sosyal medya"da 'ilk şikâyet' edilen husus;"-Niye olukları da yapılmamış?", oldu.

Öyle ya; "evde kal"dığımız süreçte; şöyle kafamızı neredeyse her yöne çevirsek;"modern saç ile çatıları döşenmiş evler" görürüz.

"Görürüz gòrmesine" de: gördüğümüz bu "evler"in; "apartmanlar"ın; neredeyse her cihetine de 'aşağıya doğru sarkan; plastikten yapılmış oluklar da" görürüz.

Bugün; şöyle bir "Terme Pazar Camiî"ne; müdakkik gözlerle de 'bak'tım ve 'gör'düm ki; öyle "oluk-moluk"; gerçekten yok...

2- "Terme Pazar Camiî Avlusu"nun,"yeşilliği","çimenliği"; "yok edilmiş!" diyemezsek de; doğrusu biraz azaltılmış...

Çoğu zemin yüzölçümü 'betonarme" ile kaplanmış.

Fakat; zaman zaman; ömr-ü hayatı'nda;müteveffâ 'şehid' "Muhsin Başkan"; Terme Şehri'mize de geldiğinde; "Terme Pazar Camiî Avlusu"ndaki "Çam Ağacı" altında; hem gölgelenirken; hem de "hoşgeldiniz!" diyen "Termeliler"le ve hattâ "Belediye Reisleri" ile görüşürken ki "Çam Ağacı"mız,"kesilmiş" ve yerine "gece aydınlatma lambası" konulmuş.

3- "Sanki 'Amerikan Barı Giriş Kapısı' gibi olan;"Terme Pazar Camiî"nin;"İç Giriş Kapısı";"Kovboy Kapısı" ise 'yok edilmemiş.' Hâlâ yerinde duruyor...

4- Belki de en cay-ı dikkat/dikkat çekici durum ise;"restorasyon" sonrası,"Terme Pazar Camiî"mizin;"ism-i şerif"inin olmayışı olsa gerek.

Öyle ya! "Restorasyon" sonrası;"camiîler"mizin "ism-i şerifleri" de; hem de daha güzel bir şekilde,'yerleştirilmiyor' muydu?

"Restorasyon" sonrası;"Terme Pazar Camiî"; âdeta "İsimsiz Camiî" olmuş.

5- "Musalla Taşı"; 1(bir) iken, 2(iki) olmuş ve üstü de "tamir" edilmiş; 'onarılmış...'

Velâkin; öyle "âyet" veya "hadis-i şerif" te yazılı değil.

6- "Koca Çınar Ağacı"mız; '364 Yaş"ındaki,"Terme Âbide/Anıt Ağacı"mız ise "sehven/yanlışlıkla" kesilmemiş olsa gerek ki; yerinde duruyor.

Ve "eski abdest alma yeri" ve "eski tuvalet kısımları" 'yıkılarak'; bu sefer de "daire/yuvarlak şadırvan" şeklinde değilde;'düz şadırvan" şeklinde;"yeni"si yapılmış...

7- "Orijinal Terme Pazar Camiî"nin "minaresi" ise "orijinal yerine" yapılmış.

"Orijinal yerine yapılmış" ta: bu sefer "tahta/ahşap minare"olarak yapılmış.

Bu "ahşap/tahta minare"nin de "kıble yönü yanlış" idi.Düzeltilmiş..

Bir ikincisi; yapılan "ahşap/tahta minare"nin; neredeyse "yarısı boyu" nda;"taban kısmı"na;'taştan; mermerden" bir mesnet yapmışlar.

Halbuki;'orijinal minare yerine yapılan minare de orijinal " yani "taş mimarîli";"taş minare" şeklinde yapılmalı idi.

Madem yapılan "ahşap/tahta minare"nin "taban kısmı"nı; neredeyse yapılan "ahşap/ tahta minare boyu"nda,'taşdan; mermerden" mesnet yaptınız; tamamını "taş işçiliği" ile "taş mimarîli" yapsaydınız ya!?

8- "Terme Pazar Camîi"nin yapılan "tamirat";"onarım";"restorasyon" sonrası; çoğu 'ahşap/tahta kısımları"n "boyama şekli","boyama tarzı"; artık "resim sanatı"nda;"ressamlık" da; ne diye isimlendiriliyorsa!?

Ne "tam kahverengi"; ne de "tam yeşil" rengi!..

Bir "tuhaf" 'post boyama','moda boyama' mıdır; nedir?

Doğrusu; bencilleyin; 'restorasyon' ile yapılan 'boymayı" da beğenmedim...

9- "Terme Pazar Camîi Türbesi"nin "kitabesi"ndeki; aslında dönemin "Lisân-ı Türkî"si ile "Türk Lisânı" ile de yazılmış 'Osmanlı Türkçesi/Osmanlıca" ibâreler;"ibadete hazır hâle getirilişi"ne 'yakın' tarihlerde;"sosyal medya"dan da yaptığım "fikrî takipler"inde;'sadece siyah renk ile üzerleri biraz da 'çirkince' renklendirilmişti

Bugün; bizatihî 'bak'tım ve 'gör'düm ki;'beyaz renkli zemine kırmızımsı renk de kazandırılarak"; güyâ "Hoş Ziyaretgâh" ile başlayan ibârelerin "onarım"ı "güzelleştirilmiş .."

9-"Terme Pazar Camiî"nin; 'eski'den var olan "ihatası";"dış korkulukları"; çoğunlukla yok desek yeridir.

"İhatası" da,'dış korkulukları" da tamamiyle, noksansız olmazsa; "ne olur?; sizler de tahayyül edin.

"Ya bir taşıt; camiî'nin içine kadar dalarsa!!!"

NETİCE-İ KELAM:

Türkiye'mizde, yapılan "restorasyonlar","tamiratlar","onarımlar"la ilgili haliyle "şüpheci yaklaşımlar","endişe verici bekleyişler" var.

Daha geçenlerde; "Trabzon Ayasofya Camiî"nin "restorasyonu" sonrası;"kamuoyu"nda; 'haklı olarak' da; ne "tartışmalar" yapıldı.

Yapılan her "restorasyon", "orijinaliteyi" de bozuyor...

Bu sebeple de; "Böyle 'Restorasyon'a!!!", 'cümlesi'ni de; isteyen, istediği şekilde tamamlar, devam ettirir...

2 Haziran 2020
İsmet GÜLTEKİN
metgultekin@hotmail.com
Araştırmacı-Yazar ve Eğitimci