"T.C.Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı" bünyesindeki "Doğu Karadeniz Projesi Kalkınma İdaresi Ajansı"nin "Karadeniz Kültür Envarteri" "Resmî Web Sitesi" olan "www.karadeniz.gov.tr" "internet sitesi" geçen "Nisan 2020"de açıldı.
"Artvin, Bayburt, Giresun, Ordu, Gümüşhane, Trabzon, Rize ve Samsun" 'Vilâyetleri ile İlçeleri"ndeki; "Kültürel Varlıklar"ın, "Doğal Varlıklar"ın, "Halk Kültürü", "Müzeler" ve 'Şehrin Tanıtım Filmleri"nden meydana gelen "Medya" bölümleri ile ismi zikredilen "Karadeniz Bölgemiz"in, "Doğu Karadeniz Bölümü"ndeki "Kültür Envanteri", araştırmacıların ve meraklılarının hizmetine açıldı.
"DOĞU KARADENİZ BÖLÜMÜ KÜLTÜR ENVANTERİ"NDE "TERME İLÇEMİZ..."
İsmi zikredilen "Resmî İnternet Sitesi"nde, "Terme İlçemiz" de,"Samsun Kültürel Taşınmaz Varlıklar" ve "Sözlü Edebiyat", "Efsaneler" kısımlarında yer aldı.
"Ahşap/Tahta Camileri" ile de tamamiyle bir "Türkmen Diyârı", "Müslüman Türk Diyârı" olan "Terme İlçemiz"deki "Aşağı Söğütlü Camiî" ile "Dağdıralı Mahallesi Camiî"lerimiz, "Yeni Camiî Mahallesi Camiî" "Ahşap/Tahta Camiîler"imiz, 'Genel Tanım' ve 'Yapı Planları' ile genişçe yer aldı.
Geçen aylarda "tamirat","onarım", "restarosyan" sonrası tekrar "Camiî" olarak 'ibadete açılan',"Terme İlçesi Şehir Merkezi"ndeki 'Ahşap/Tahta Camiî"miz olan "Terme Pazar Camiî"miz ile alakalı ise "2 Efsâne"ye de verildi.
"Pazar Camiî Efsanesi" başlığı ile 'Terme Kamuoyu"nun bazılarınca da "Büyük Kartal", "Türkmen Başbuğu", "Mehemmed"in yaptırdığına iman edilen "Efsâne" kısaca şöyle:"Sultân Fatih,Trabzon Seferine giderken, Terme'de istirahat eder. Termeli bir kızdan su ister.Velâkin Termeli kız su vermeyi geçiktirir.Sultân Fatih öfkelenince;"-Padişahım! Teriniz soğusun diye su vermeyi geçiktirdim." der. Bunun üzerine de 'Sultân Fatih', bir hediyesi, mükafatı olarak "Terme Pazar Camiî"ni yaptırır.(1)
"2. Efsâne" ise yine "Efsâneler" bölümünde, "Pazar Camiî Türbesi ile İlgili Efsâne" başlığı ile "Terme Pazar Camiî"mizin,"Terme Şehir Merkezi"ndeki "Ahşap/Tahta Camiî"zin 'Yapılış Efsânesi' şöyle izah edilir:"Türbedeki zât, 'deniz yolculuğu sırasında kaza geçiren bir 'Evliyâ' zâttır. Naaşı sahile vurur ve "kuşağındaki vasiyetnamesi" doğrultusunda, "kesesindeki altınlarla", "Terme Pazar Camiî" yapılır...(2)
Bilmiyorsunuz ki, "Türbenin Kitabesi" de var ve "Tarihî Hakikat" ve "Kronolojik" olarak da, bu "2.Efsâne", "Terme Pazar Camiî"mizin "Yapılışı İzahı"na daha 'gerçekçi' düşmektedir...
"AMAZON EFSÂNELERİ"-"SİMENİT GÖLÜ"NÜN OLUŞUMU
Yine zikredilen "resmî internet sitesi"nde, "Efsâneler" bölümünde, hepimizin bildiği "Heredot Hurafeleri"ne dayalı aslında "Hitit Tapınağı Rahibeleri" olan "Amazon Efsâneleri"ne yer verilmiş.
Âdeta "Allah(c.c.) söylettirecek" ya; "Simenit Gölü Efsânesi" başlığı ile de "Simenit Gölü"nün meydana geliş 'efsânesi'ne de, şöyle yer verilmiş:" Burada yaşayan halk, faizcilik ile zinâ ile 'Allah'a isyan' etmeye, günahlara batmaya başlayınca; "İlâhî Ceza" olarak, yerin dibine batırılmış ve 'Simenit Gölü' oluşmuştur.(3)
"KUBADOĞLU CÜNEYD BEY Mİ?-"CÜNEYD-Î BAĞDADİ Mİ?"
"Cüneyd-i Bagdadî Türbesi"(Cinibadat)Efsânesi" başlığı ile de yine "Terme Kamuoyu"nu teşkil eden bazılarının;"Hayır; Kubadoğlu Cüneyd Bey değil; "Cüneyd-î Bağdadî Türbesi" fikrine âdeta "mesnet" teşkil edercesine, "Doğu Karadeniz Kültür Envanteri"nde, "Cüneyd-î Bağdadî" 'tez'ine, fikrine sahiplenilmiş...
Bilindiği üzre; "Terme Kamuoyu"nun ve "İlim Muhitleri"nin ekseriyetinin 'tez'i ve 'fikri' ise "Şehid Kumandanı Kubadoğlu Cüneyd Bey ve Ülküdaşları" olduğu yönündedir...
Yine ekseriyeyimizin çok az bildiği "Efsâneler"imizden; "Eğri Kale Efsânesi" başlığı ile "Terme İlçesi Kırgıl Köyü" mahreçli "Efsâne" ile "Bir zamanlar sular altında olduğumuz; gemilerin kayalara zincirlendikleri" dillendirilmiş.(4)
"TERMELİ ÂŞIK İSMET TOSUN; NÂM-I DİĞER ÂŞIK İSMETÎ" "ENVANTER"E GİREMEMİŞ...
"Sözlü Edebiyat", "Halk Şâirleri/Âşıklar" kısmında ise "Kavak Ilçesi"nden rahmetli Âşık Kemalî BÜLBÜL ile aslen Artvinli Âşık Obalı Mustafa BİLİR ve "Vezirköprülü" Mümin ÜSTÜN yer almışken; artık "Termeli" olmuş rahmetli Âşık İsmet TOSUN; nâm-ı diğer Âşık İSMETÎ'ye de yer verilmemiş...(5)
Doğrusu esef verici bir durum.
ELHASIL:
Hasılı; "www.karadeniz.gov.tr"; bilhassa "doğduğu toprakları" veya "yaşadığı toprakları", "diyârları" daha yakînen tanımak ve bilmek isteyenler için de, araştırmacılar için de dikkate alınması icâp eden bir "resmî internet sitesi..."
30 Temmuz 2020
İsmet GÜLTEKİN
metgultekin@hotmail.com
Araştırmacı-Yazar ve Eğitimci
Dip Notlar:
(1): www.karadeniz.gov.tr, "Efsâneler" bölümü
(2)"www.karadeniz.gov.tr, "Efsâneler" bölümü
(3): www.karadeniz.gov.tr, "Efsâneler" bölümü
(4): www.karadeniz.gov.tr, "Efsâneler" bölümü
(5): www.karadeniz.gov.tr, "Sözlü Edebiyat", "Halk Şâirleri/Âşıklar" bölümü
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder