TÜRKÜSÜ OLMAYAN ŞEHİR: TERME

                         TÜRKÜSÜ OLMAYAN ŞEHİR: TERME ŞEHRİ

Şu malûm, bilmem kaç senesinin “Trabzon Konsolosluğu” vazifelisi “İnculuz İntellijansı”nın ‘raporu’ndaki gibi “Terme Kasabası” demiyorum artık…

Bundan böyle de inşallah, “demeyeceğim” de…

Kaldı ki, “Terme Kasabası” da, “Terme Kasaba”mız da, “Terme Şehri” oldu artık…

Aradan geçen seneler sonrası, “bir şehri şehir yapan nelerse”, “Terme Şehri”nde de var artık…

“Şark Cenâhı”mızdaki “Ünye” gibi, “Garp Cenâhı”mızdaki “Çarşamba” gibi “Şehir”iz…

“Terme Şehri”yiz artık…

Velâkin “100 senelik sivrisinek mes’elemiz”in hâlâ ‘devam’ etmesi gibi; “Türküsü Olmayan Şehir Mes’ele”miz de, “Türküsüz Şehir Mes’ele”miz de, hâlâ ‘devam’ ediyor…

Maalesef…Maateessüf…

Türkiye’mizin çok sayıdaki ‘şehir’leri gibi; “Ünye Şehri” gibi, “Çarşamba Şehri” gibi, zaman zaman dilimizin ucuna gelip de mırıldanabileceğimiz kıvamda,”Türküler Âlemi”ne geçmiş “Terme Şehri Türküleri”, “Terme Türküleri”miz “yok…”

   “GÖZÜM YAŞIM TERME ÇAYINI TUTUYOR” TÜRKÜSÜ ve ÂŞIK İSMETÎ(TOSUN)

“Türküler Âlemi”nde bilinen “Terme Türküsü”; 2005’lerde “Kanal 7 TV”ce “sinema filmi” şeklinde de ‘canlandırılmış”, bir defadan fazla sayıda “Kanal 7 TV Ekranları”nda seyrettirilmiş “Gözüm Yaşım Terme Çayını Tutuyor” ‘Terme Türküsü…’:

Yaşanmış bir ‘olay’a binaen yakılmış “Terme Türküsü”:

“Gözüm yaşım Terme Çayı’nı tutuyor,

Yana yana güzel günler bitiyor,

Bu ayrılık imanıma yetiyor,

Sivrisinek nasıl kıydın Güllü me?

Kara Tepe’yi Merk Köyü’ne bağladılar,

Güllüm öldü, gizli gizli ağladılar,

Güvenmediler valla bağladılar ellerini,

Sivrisinek nasıl kıydın Güllü me?”(*)

Bu “Terme Türküsü”nün ‘yaşanmış hikâyesi’ biliniyor…

“Gümüşhâneli” olup da ‘Terme Sakarlı Mahallesi’ne ikâmet etmiş olan merhum Âşık İsmetî(TOSUN) ise “Terme Şehri”miz üzerine yazdığı bazı ‘şiirleri’ni, “sazı ile de türkü” kıvamında seslendirmişti:

“Ezel bahar yaz ayları gelince,

Ilgıt ılgıt eser yeli Terme’min.

Güney Dağlarında kar eriyince,

Uğrun uğrun akar seli Terme’nin.

Terme’nin güneyi al yeşil dağlar,

Sıladan ayrılan ah eder ağlar,

Terme’nin çevresi bahçeler, bağlar,

Muhteşem Samsun’dur İl’i Terme’nin.

Batı’sı Çarşamba,Doğu’su Ünye,

Kahraman yurdudur bu vatan Konya,

Şimdi birbirine bağlandı Dünya,

Her tarafa bağlı yolu Terme’nin.

Sözüm yanlış değil, herkes görüyor,

Herkes rençberliğe önem veriyor,

Terme ovaları  yüz güldürüyor,

Bağları bereket dolu Terme’nin.

Terme’ye çok insan dışardan dolmuş,

Fakir yörelerden, Doğu’dan gelmiş,

Zaten Karadeniz bakımsız kalmış,

İşte böyle beyler hâli Terme’nin…

Ben söylerim, gönlüm sevda dolunca,

Bağrım yanar, tüter, inceden ince,

Yeşil Terme’ye de Bahar, Yaz gelince,

Açılır bağında Gül’ü Terme’nin…

Âşık İsmetî der, Terme’nin hâli,

Kibar güzellerin tatlı olur dili,

Halkı ehl-i keyif, çok yerler balı,

Erzurum’dan gelir, balı Terme’nin,

Yaylalardan gelir, balı Terme’nin…(**)

Veya yine “Terme Türküsü” olabilecek kıvamdaki bir başka ‘şiiri’:

“TERME’NİN GÜZELLERİ”

Orta uzun boylu olur,

Asaletli, soylu olur,

Şu Terme’nin güzelleri…

İnci mercan dişli olur,

Hepsi kalem kaşlı olur,

Çok yumuşak başlı olur,

Şu Terme’nin güzelleri…

Boyları selvi dal olur,

Sözleri şeker bal olur,

Terbiyeli, uysal olur,

Şu Terme’nin güzelleri…

Güzeller kol kola gezer,

İsmetî’nin bağrını ezer,

Nice derde derman yazar,

Şu Terme’nin güzelleri…

Asla eğri yola gitmez,

Gayrısına meyil katmaz,

Kendi yârini ağlatmaz,

Şu Terme’nin güzelleri…

Pirinçlikte çalışırlar,

Gayet güzel konuşurlar,

Tez büyüyüp yetişirler,

Şu Terme’nin güzelleri…

Pirinç eker, pirinç yerler,

Ağzında şeker ezerler,

Şehire gelin giderler,

Şu Terme’nin güzelleri…

Yeşil Terme’nin kızları,

Ay’a benzer yüzleri,

Pırıl pırıl parlıyorlar,

Sanki göğün yıldızları…

İsmetî çok doğru söyler,

Güzellerin metin eyler,

Mah yüzleri, doğan aylar,

Şu Terme’nin güzelleri…”(***)

ELHASIL:

“Terme Şehri”mizin “Evci Mahallesi”nde ikâmet eden “Cemal DEMİR” gibi bazı şairlerin “Terme Üzerine Şiirleri”(****)de, “güfte”leri de, “beste”lenebilecek kıvamda…

“Emekli Öğretmen”, “Terme Şehri”mizin “Kocaman Mahallesi”nden “Şâir Mahmut”un ise “Terme Üzerine Şiirleri” var mı, bilemiyoruz…

“Sosyal Medya”, “İnternet Taramaları”nda ise, öyle dilimizin ucuna gelebilecek ve mırıldanabileceğimiz, söyleyebileceğimiz “Terme Türküleri” kıvamında “Terme Şehri Türkülerimiz Var”, ne derecede diyebiliriz ki!?

Bir “Çarşamba’yı Sel Aldı” ‘türküsü’ gibi, bir “Hekimoğlu Türküsü” gibi “Terme Türküleri”miz ne zaman olacak ki!?

Vesselam…

Terme, 27.01.2019

İsmet GÜLTEKİN

Araştırmacı-Yazar ve Eğitimci

Dip Notlar:

(*): Terme Birlik MEFKÛRE-Birlik Olmadan, Dirlik Olmaz-“, “Kanal 7 ‘Gözüm Yaşım Terme Çayını Tutuyor”u, 3.Kez Yayınladı,01.Mart.2005

(**): Âşık İSMETÎ(TOSUN), “Sevda Pınarı”, Şiir Kitabı, s.56

(***): Âşık İSMETÎ(TOSUN), “Sevda Pınarı”, Şiir Kitabı, s.97

(****): Terme Birlik MEFKÛRE-Birlik Olmadan, Dirlik Olmaz”, “Terme Üzerine Şiirler,….